Jak rozpoznać, że dziecko doświadcza przemocy?
Dzieci rzadko mówią wprost, że ktoś je krzywdzi. Częściej wysyłają sygnały pośrednie, które łatwo zbagatelizować. Dlatego tak ważne jest, by rodzice, nauczyciele i rówieśnicy potrafili je zauważyć. Wczesne rozpoznanie problemu może zapobiec poważnym konsekwencjom psychicznym i emocjonalnym.
Sygnały emocjonalne i behawioralne
1. Nagłe zmiany nastroju
- dziecko staje się smutne, drażliwe lub nadmiernie wycofane,
- częściej pojawia się płacz lub wybuchy złości.
2. Unikanie szkoły lub grupy rówieśniczej
- częste wymówki, bóle brzucha, bóle głowy przed lekcjami,
- niechęć do udziału w wycieczkach i zajęciach pozalekcyjnych.
3. Spadek wyników w nauce
- trudności z koncentracją, brak motywacji, nagłe pogorszenie ocen.
4. Wycofanie społeczne
- dziecko spędza więcej czasu samotnie, unika rozmów,
- rezygnuje z aktywności, które wcześniej sprawiały mu radość.
Sygnały fizyczne
- siniaki, zadrapania, uszkodzone ubrania czy przybory szkolne,
- częste tłumaczenia „przewróciłem się”, „to tylko zabawa”,
- nagła utrata lub zniszczenie rzeczy osobistych.
Sygnały związane z cyberprzemocą
- dziecko nagle przestaje korzystać z telefonu lub komputera,
- usuwa swoje profile w mediach społecznościowych,
- wydaje się zaniepokojone po przeczytaniu wiadomości,
- nie chce pokazać, co robi w sieci.
Jak reagować?
1. Rozmowa w atmosferze zaufania
- pytaj spokojnie i bez oceniania,
- daj dziecku przestrzeń do opowiedzenia o swoich doświadczeniach.
2. Zapewnienie wsparcia
- powiedz jasno: „To, co się dzieje, to nie Twoja wina”,
- pokaż, że nie jest samo i że znajdziesz rozwiązanie.
3. Działanie
- poinformuj szkołę i współpracuj z nauczycielami,
- w razie potrzeby skorzystaj z pomocy psychologa lub specjalisty,
- reaguj także, gdy problem dotyczy cyberprzemocy – zgłoś sprawę administratorom serwisów, a w poważnych sytuacjach także policji.
Rola rówieśników
Często to koledzy i koleżanki pierwsi widzą, że coś jest nie tak. Warto uczyć dzieci, że zauważenie krzywdy i zgłoszenie jej dorosłemu to odwaga, a nie donoszenie.
Przesłanie na dziś
Każde dziecko potrzebuje poczucia bezpieczeństwa. Sygnały przemocy są jak ciche wołanie o pomoc – trzeba je usłyszeć.
Uważność dorosłych i wsparcie rówieśników mogą uratować dziecko przed długotrwałym cierpieniem.